TFC

ÖZGEÇMİŞ

KİŞİSEL BİLGİLER  :

Adı Soyadı                  : Tolga İlhami

Doğum Yeri ve Tarihi : Kırşehir 30.10.1991

Ev Adresi                    : Yeniköy Mahallesi Su Yapı Koop. 433 sk. 1/26 Menteşe Muğla

Mail adresi                  : tolga.ilhami@hotmail.com

EĞİTİM : 

Lise           : Muğla Turgutreis Lisesi Sosyal Bilimler Bölümü

Üniversite : Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü(lisans mezunu)

                  : Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği (lisans öğrenci)

SERTİFİKALAR:

Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Pedagojik Formasyon Sertifikası

Muğla Halk Eğitim Merkezi İngilizce A1 ve A2 Sertifikası

Muğla Halk Eğitim Merkezi Hasta Kabul İşlemleri ve Tıbbi Sekreterlik Sertifikası

Muğla Halk Eğitim Merkezi Santraç Sertifikası

BİLGİSAYAR BİLGİSİ :

MS Office Programları(iyi derece)

Corel Draw (orta derece)

HOBİLER : 

Satranç , Müzik , Fotoğrafçılık , Vahşi Yaşam Belgeselleri , Bilimsel Belgeseller

İÇİNDEKİLER

Türkiye Fiziki Coğrafya Atlası                         ...................

Türkiye Fiziki Coğrafyası Belgesel Senaryosu ..................

Türkiye Fiziki Coğrafyasından Görseller          ..................

Türkiye Fiziki Coğrafya Konuları                     ...................

Türkiye Fiziki Coğrafyası Öğrenme Çıktıları    ................... 

Türkiye Fiziki Coğrafyası Kaynakçası              ....................

Cercis İkiel Makalesi ve Eklenecek Görseller   ....................

Türkiye Fiziki Coğrafyası Belgesel Çalışması   ....................

TÜRKİYE FİZİKİ COĞRAFYA ATLASI

MARMARA BÖLGESİ:  Çatalca Yarımadası, Kocaeli Yarımadası ve Gelibolu Yarımadası Kapıdağ Yarımadası, İstanbul ve Çanakkale Boğazları Yunanistan ve Bulgaristan sınırları bu bölgede bulunur.

Bölgenin en büyük dağı Güney Marmara Bölümünde bulunan Uludağ(2543)dır. Marmara Bölgesi düzlüklerden oluşsa da Yıldız Dağları, Mahya Dağı (1031), Kuru Dağı(676), Işıklar Dağı(924), Karaman Dağı(1090), Samanlı Dağlarıdır.

Bölgede Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Yalova, Bilecik, Bursa, Balıkesir, Çanakkale şehirleri bulunur.

Göller: Kuş Gölü, Ulubat Gölü, İznik Gölü, Büyükçekmece Gölü, Küçük Çekmece Gölü ve Sapanca Gölü bulunur.

Ovalar: Ergene Ovası, Adapazarı Ovası, İnegöl Ovası, Yenişehir Ovasıdır.

Nehirler: Meriç Nehri ülke sınırları dışından doğup ülke sınırları içerisinde Ege Denizine dökülür, Sakarya Nehri İç Anadoludan doğup Kara Denize dökülür, Susurluk Nehri Marmara Denizine dökülen tek nehirdir.

Platolar: Ergene Platosu ve Çatalca Kocaeli Platosu(Türkiyenin en alçak platosu)

Körfezler: İzmit Körfezi, Gemlik Körfezi.

 

EGE BÖLGESİ: Dağlar kıyıya dik uzandığı için(Menteşe Bölümü hariç) çok sayıda kıyı ve körfez oluşmuştur. Bölgede çok sayıda fay hattı olduğu için kırıklı yapılar oluşmuştur. Bu kırıklı yapılara horst ve graben adı verilir. Horst yüksekte kalan yerler. Bu yapıları dağlar oluşturur. Graben ise alçakta kalan yerlerdir bu yapıyı akarsular oluşturur. Bu yapıyı oluşturan dağlar ve akarsular Kaz Dağı(1767) Edremit Körfezi , Madra Dağı(1344) Bakırçay, Yunt Dağı(1074) Gediz Nehri, Boz Dağları Küçük Menderes, Aydın Dağları Büyük Menderes, Menteşe Dağları. Horst ve graben kuzeyden güneye doğru sıra izlemektedir.

Bölgedeki Şehirler: Afyon, Kütahya, Uşak, Denizli, Muğla, Aydın, İzmir Manisadır.

Ovalar: Balat Ovası, Alaşehir Ovası, Tavas Ovası, Akhisar Ovası, Kemal Paşa Ovası, Sandıklı Ovası, Muğla Ovasıdır.

Dağlar: Yamanlar Dağı(1076), Teke Dağı(1017), Oyuklu Dağı (1892), Gölgeli Dağlar, İlbir Dağı, Simav Dağı, Uysal Dağı, Murat Dağı (2309), Şaphane Dağı(2120) Eğrigöz Dağı (2072), Dibek Dağı (1100), Civan Dağı (1630)

Göller: Bafa Gölü, Köyceğiz Gölü ve Marmara Gölü

Körfezler: Edremit Körfezi, Çandarlı Körfezi, Kuşadası Körfezi, Güllük Körfezi, Gökova Körfezi.

Akdeniz Bölgesi: Bölgede dağlar kıyı çizgisinin hemen yakınından kıyıya paralel bir şekilde yükseldiği için Akdeniz Bölgesinde körfez sayısı çok azdır. Denizin havayı yumuşatan iklimi ılımanlaştıran etkisi dağlardan içeriye geçemez ve Akdeniz Bölgesinde iki farklı iklim iki farklı yaşam oluşturur. Bölgeyi etkileyen dağlar Toros Dağlarıdır. Bölgede çok sayıda karstik arazi bulunur. Suriye ile sınır oluşturur.

Dağlar: Batı Toroslar, Orta Toroslar, Akçalı Dağlar, Ak Dağlar, Bey Dağları, Damanlı Dağı(1959),  Katrancık Dağı,  Karadağ (2509), Bolkar Dağları, Nur Dağları , Yund Dağı(2227), Avlama Dağı(1898), Büyükeyre(2055), Yüğlük Dağı (2474), Aydos Dağı(3430)

Bölgedeki Şehirler: Antalya, Burdur, Isparta, Mersin, Adana, Osmaniye, Kahraman Maraş, Hataydır

Göller: Eğirdir Gölü, Beyşehir Gölü, Kestel Gölü, Burdur Gölü, Kovada Gölü, Suğla Gölü Salda Gölü, Acı Göl, Amik Gölü, Seyhan ve Aslantaş Baraj Gölleri.

Ovalar: Tefenni Ovası, Korkuteli Ovası, Kestel Ovası, Elmalı Ovası, Maraş, Burdur, Isparta ovaları, Amik Ovası, Çukurova, Silifke Ovası mevcuttur.

Platolar: Karstik yapılı Teke ve Taşeli Platoları bulunur.

Nehirler: Manavgat, Ceyhan , Seyhan, Asi Nehirleri. Asi Nehri Lübnanda doğup ülkemizden geçerek Akdenize dökülür.

Körfezler: Fethiye Körfezi, Antalya Körfezi, İskenderun Körfezi

İç Anadolu Bölgesi: Yukarı Sakarya Bölümü, Konya Bölümü, Orta Kızılırmak Bölümü ve Yukarı Kızılırmak Bölümü olmak üzere 4 Bölümden oluşur. Türkiyenin Merkezinde yer alır. Bölgenin etrafı yüksek dağlarla kapatılmıştır. İç Anadolu Bölgesinin ortalama yükseltisi 1000 metre civarındadır, yüksek bir yapıya sahiptir ancak toptan yükseldiği için yüksekte düzlükler oluşmuştur.
Bölgenin Dağları: Erenler Dağı, Sivrihisar Dağları, Sündiken Dağları, Kara Güney Dağı, Elmalı Dağı, Buzluk Dağı, Erciyes Dağı(3916), Hasan Dağı(3268), Karadağ(2288), Karacadağ(1375), Pozantı Dağı(2703), Ekecik Dağı(2137), Karababa Dağı(2327), Hındır Dağı(2641), Aygörmez Dağı(2223), Çeltek Dağı(2067), Köse Dağı
Bölgede Bulunan Şehirler : Aksaray, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Konya, Karaman, Kayseri, Kırıkkale, Nevşehir, Kırşehir, Niğde, Sivas, Yozgat.
Ovalar: Konya Ovası, Aksaray Ovası, Yukarı Sakarya Ovası, Eskişehir, Ankara, Kayseri, Develi Ovaları mevcuttur.
Nehirler:Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya Nehri, Porsuk ve Delice çayları.
Göller:Tuz Gölü, Seyfe Gölü, Akşehir Gölü, Sultan Sazlığı Gölü.
 Platolar:Haymana Platosu, Cihanbeyli Platosu, Obruk Platosu, Uzun Yayla Platosu

Karadeniz Bölgesi:Bölgede dağlar kıyı şeritinin hemen yanından yükseldiği için Karadenizin etkisi bölgenin iç kesimlerine asla ulaşamaz. Dağların uzanış şekillerinden dolayı bölgede neredeyse yoktur. Akarsular kendilerini denize ulaştırmakta çok zorlanır ve kapalı havzalara neden olur. Yalnızca Canik Dağlarının diğerlerine göre daha az yükseltisinin olması ve uzanış şeklinin farklı olması nedeniyle kızılırmak ve yeşilırmak sularını buralardan geçirip denize ulaştırabilir. Gürcistan ile sınır oluşturur

Bölgedeki Şehirler:Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Bolu, Çorum, Düzce, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Zonguldak.

Bölgedeki Dağlar: Abant Dağları, Köroğlu Dağları, Bolu Dağları, Akçakoca Dağları, Küre Dağları, Canik Dağları, Giresun Dağları, Karakızdağı(1435), Yaralıgöz Dağı(2019), Kös Dağı(2065), Ilgaz Dağları, Güneş Dağı(2181), Karagöl Dağı(3107), Hasan Dağı(2937), Sis Dağı(2182), Doğu Karadeniz Dağları, Kalkanlı Dağları, Kaçkar Dağları, Kurtdağ(3224), Dumlu Dağı(3196), 

Ovalar:Düzce Ovası, Bafra Ovası, Çarşamba Ovası, Merzifon Ovasıi Amasya Ovası, Erbaa Ovası, Niksar Ovası, Suşehri Ovası, Bayburt Ovası.

Göller: Abant Gölü, Yedigöller, Hasanpolatkan Baraj Gölü, Çamlıdere Baraj Gölü, Gökçekaya Baraj Gölü, Tortum Gölü, Altınkaya Baraj Gölü.

Nehirler: Yeşilırmak, Kızılırmak, Bartın Çayı, Çoruh Nehri.

Doğu Anadolu Bölgesi: Yüz ölçümü bakımından en büyük bölgesidir. En dağlık bölgesidir. En yüksek bölgesidir. Gürcistan, Ermenistan, Nahcivan, İran, Irak ile sınır oluşturur. Yukarı Fırat Bölümü, Yukarı Murat-Van Bölümü, Erzurum Kars Bölümü ve Hakkari Bölümü olmak üzere 4 bölümden oluşur.

Bölgedeki İller: Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli ve Vandır.

Bölgedeki Dağlar: Ağrı Dağı(5137) Türkiyenin en yüksek dağı, Küçük Ağrı Dağı(3896), Tendürek Dağı(3533), Kepçe Dağı(3634), Karacadağ(3275), Mor Dağ(3807), Buzul Dağ(4116), Süphan Dağı(4058), Nemrut Dağı(2801), Allahu Ekber Dağları, Palandöken Dağları, Mercan Dağları, Karagöl Dağları, Kargapazar Dağları, Aras Güneyi Dağları, Muş Güneyi Dağları, İhtiyar Şahap Dağları, Van Doğusu Dağları, Hakkari Dağları, 

Göller: Van Gölü Türkiyenin en büyük gölüdür, Hazar Gölü, Nemrut Gölü, Çıldır Gölü, Erçek Gölü, Keban Baraj Gölü, Karakaya Baraj Gölü.

Nehirler: Fırat, Dicle, Zap, Aras, Kura. 

Ovalar: Erzurum-Kars Ovası, Muş Ovası, Pasinler Ovası, Malazgirt Ovası, Çaldıran Ovası, Iğdır Ovası, Tercan Ovası.

Platolar: Erzurum-Kars Platosu Türkiyenin en yüksek platosudur, Uzunyayla Platosu.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Türkiyenin yüz ölçümü olarak en küçük bölgesidir. Orta Fırat ve Dicle Bölümü olmak üzere 2 bölümden oluşur. Türkiyenin en uzun yabancı ülke kara sınırı bu bölgededir. Suriye ve Irak kara sınırlarını oluşturur. Bölge genel olarak çok yüksek değildir. Yüksek düzlüklerden oluşmuştur.

Bölgedeki İller: Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnaktır.

Dağlar: Güneydoğu Toroslar, Mardin Dağları, Mazı Dağı(1252), Cudi Dağı(1215), Karadağ(1081),  Karacadağ(1957)

Ovalar: Harran Ovası, Suruç Ovası, Altınbaşak Ovası, Ceylanpınar Ovası, Kilis Ovası, Gaziantep Ovası.

Platolar:Gaziantep Platosu, Şanlıurfa Platosu, Mardin Eşiği ve Mazıdağ Platoları.

Nehirler:Fırat, Dicle, Nizip, Göksu, Botan, Garzan, Batman akarsuları

Göller:Atatürk Baraj Gölü, Birecik Baraj Gölü, Karkamış Baraj Gölü, Ilısu Baraj Gölü

Türkiye Genel Fiziki Coğrafyası: Türkiyenin ortalama yükseltisi 1132 metredir. Yükselti Doğudan Batıya gidildikçe düşer. 3 tarafı denizlerle çevrili bir yarımadadır. Karadeniz, Marmara ve Ege Denizi ve Akdeniz bulunur. Bulgaristan, Yunanistan, Suriye, Irak, İran, Nahcivan, Ermenistan ve Gürcistana sınırı vardır. Dağların uzanış yönü doğu-batı şekilindedir. Bu da Akdeniz ve Karadenizde dağların kıyıya paralel , Egede ise dik uzanmasına neden olur. Akdeniz ve Karadenizde deniz etkisi iç bölgelere kadar giremezken Egede deniz etkileri içlere kadar hissedilir. Türkiyenin en yüksek dağı Ağrı Dağı, en büyük gölü Van Gölü, en uzun kara sınırı Suriyeyle, en uzun nehri Kızılırmak, yüz ölçümü olarak en büyük bölge Doğu Anadolu en küçük Güneydoğu Anadolu, en büyük ovası Konya Ovası, en yüksek platosu Erzurum Kars Platosu en alçak platosu Çatalca Kocaeli Platosudur.

BELGESEL SENARYOSU: Köyceğiz İlköğretim Okuluna atanan bir Sosyal Bilgiler öğretmeninin yerel halkın portakal bahçelerini genişletmek amacıyla sığla ağaçlarının bulunduğu bölgeyi tahrip etmeleri üzerine öğretmenin yerel halkla mücadelesi ve sonrasında portakal bahçelerinin bulunduğu bölgeye otel yapmak isteyen bir zenginin bölgedeki sığla ağaçlarını kesmelerine izin verilmediği için portakal bahçelerine otel yapmak istemesi, sonrasında yerel halkın öğretmenle birlikte sığla ağaçlarını koruyup otel yapmak isteyen zenginle mücadelesini anlatan bir belgesel.


Türkiye Fiziki Coğrafyasından Görseller:
Bitlis Tatvan Van Gölü

Dünyanın Nazar Boncuğu Meke Krater Gölü

Cilo Dağı Buzul Aşındırması

Cilo Dağı Vadi Buzulu

Konya Karapınarda Bir Obruk

Kula Volkanı

Kula Peri Bacaları (Kuladokya)

Van Peri Bacaları(Vanadokya)

Elazığ Vişne Çürüğü Mermer

Bayburt Aydıntepe

Türkiye Fiziki Coğrafya Konuları:

Türkiyenin Coğrafi Konumu:

Türkiye’nin Coğrafi Konumu ve Özellikleri

Türkiye Kuzey Yarım Küre’de, eski dünya karalarının birbirine en çok yaklaştıkları stratejik bir bölgede yer alır. Buna bağlı olarak matematiksel ve özel konumu ülkenin sosyal, politik ve ekonomik durumu üzerinde etkili olmaktadır.

Türkiye’nin Matematiksel Konumu

Türkiye 36° - 42° Kuzey enlemleri, 26°-45° Doğu boylamları arasında yer alır. Buna bağlı olarak;

Türkiye dört mevsimin belirgin olarak yaşandığı ılıman kuşakta yer alır
Güneş ışınları yıl içinde düz zeminlere dik gelmez. Bu nedenle yatay düzleme dik duran cisimlerin gölge boyları sıfır olmaz.
Ülkenin doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır.

Türkiye’nin Özel Konumu

Türkiye’nin eski dünya karaları olan Asya ve Avrupa kıtalarında toprakları bulunur. Üç tarafı denizlerle çevrili yarımada özelliği taşır. Ortalama yüksekliği fazla olup (1130 m), yükseklik batıdan doğuya doğru artar. Yakın jeolojik zamanda oluştuğundan kırıklı arazisi fazladır. Bu nedenle tektonik depremler sık görülür. Maden çeşitleri fazladır. Ortadoğu ve Asya petrollerine yakınlığı, boğazlara sahip olması jeopolitik önemini artırır.

Türkiye’yi Çevreleyen Denizler

Karadeniz

Sularının Özellikleri

Karadeniz, bol su taşıyan akarsularla beslendiğinden ve bol yağışlı bir bölgede bulunduğundan su seviyesi yüksektir.

Bulunduğu enlem nedeniyle suların sıcaklığı Akdeniz sularına göre daha düşüktür

Derinlerde kükürtlü hidrojen gazının bulunması, 200 m’nin altındaki derinliklerde deniz canlılarının yaşamını engeller.

Tuzluluk oranı, %o 18’dir.

Akıntılar

Karadeniz’in su seviyesinin yüksek ve tuzluluk oranının düşük olması nedeniyle Karadeniz’den Marmara Denizi’ne doğru bir üst akıntı bulunmaktadır. Marmara Denizi’nden de Karadeniz’e doğru alt akıntı bulunur.

Kıyı Tipi

Karadeniz’in Anadolu kıyıları, dağlar kıyıya paralel uzandığından genellikle dik ve yüksek kıyılar şeklindedir. Boyuna kıyı tipi özelliğindedir. Bu nedenle, Anadolu kıyılarının gerçek uzunluğu ile kuş uçuşu uzunluğu arasındaki fark azdır.

Marmara Denizi

Sularının Özellikleri

Marmara Denizi sularının özelliği bakımından, Akdeniz ile Karadeniz arasında bir geçiş özelliği gösterir. Karadeniz’den olan üst akıntı nedeniyle yüzeyde %o 23 tuzluluk oranı, Akdeniz’den olan alt akıntının etkisiyle derinlerde %o 36 civarındadır.

Akıntılar

Akdeniz’in tuzlu suları alt akıntı ile Karadeniz’in az tuzlu suları ise üst akıntı ile Marmara Denizi sularına karışır.

Kıyı Tipi

Marmara Denizi kıyılarında birden fazla kıyı tipi görülmektedir. Örneğin, İstanbul ve Çanakkale Boğazı kıyılarında ria kıyı tipi, İzmit-Yalova arasında enine kıyı tipi, kuzey kıyılarında limanlı kıyı tipi görülür.

Ege Denizi

Sularının Özellikleri

Sularının özellikleri bakımından Akdeniz’e benzerlik gösterir. Tuzluluk oranı, Ege Denizi’nin kuzeyinde yaklaşık %o33, güneyinde ise yaklaşık %o 37 dir.

Akıntılar

Akdeniz’in tuzlu suları alt akıntı ile Ege Denizi sularına karışmaktadır. Karadeniz’den ise Ege Denizi’ne doğru üst akıntı bulunmaktadır.

Kıyı Tipi

Ege Denizi’nin Edremit – Kuşadası arası, dağlar kıyıya dik uzandığından enine kıyı tipindedir. Güneybatı Anadolu kıyıları ise (Bodrum, Marmaris, Datça) ria tipi kıyılardır.

Akdeniz

Sularının Özellikleri

Akdeniz sularının sıcaklığı diğer denizlerimizden daha yüksektir.

Bulunduğu enlem nedeniyle sıcaklık ve buharlaşma fazladır. Buna bağlı olarak, tuzluluk oranı %o 36 ilse %o 39 arasında değişir.

Akıntılar

Akdeniz’in çok tuzlu yoğun suları dip akıntı ile Marmara Denizi’ne ulaşır.

Kıyı Tipi

Akdeniz’in Anadolu Kıyıları genlikle boyuna kıyı özelliğindedir. Finike – Kaş arasında Dalmaçya kıyı tipi görülür.

Türkiye’nin Sınırları ve Komşuları

Türkiye’nin kara ve deniz sınırlarının toplam uzunluğu yaklaşık 11.000 km’dir. Burada Türkiye’nin kara sınırları ve komşuları incelenecektir.

Sınırları

Türkiye’nin kara sınırları yaklaşık 2753 km’dir. Irak ve İran sınırları doğal sınır özelliği taşımaktadır. Diğer sınırlarımız yer yer bazı engellerden geçseler bile büyük çoğunluğu politik sınır özelliğindedir. En uzun sınırımız 877 km’lik Suriye, en kısa sınırımız 18 km’lik Nahçıvan sınırıdır.

Komşuları

Asya ile Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan bir köprü özelliğindeki Türkiye, Asya’da Gürcistan, Ermenistan, Nahçıvan, İran, Irak, Suriye, Avrupa’da Yunanistan ve Bulgaristan ile sınır komşusudur.

Türkiyenin Fay Hatları:

Batı Anadolu Fay Hattı

Fethiye-Burdur Fayı, Gökova Grabeni, Knidos (Cumalı, Yakköy) Fayı, Büyük Menderes Grabeni, Yavansu Fayı, Küçük Menderes Fayı, Gediz Grabeni, Simav Grabeni, Eskişehir Fayı

Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF): Dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir.KAF, 1100 km uzunluğunda sağ yönlü ve doğrultu atımlı aktif fay hattıdır. Yaklaşık Saros Körfezinden Van Gölüne kadar tüm kuzey Anadolu'yu keser. Tek bir faydan oluşmaz, pek çok parçadan oluşan fay zonudur. Fay hattında; parçalanmış-ezilmiş kayaçlar, soğuk ve sıcak su kaynakları, gölcükler, traverten oluşumları, genç volkan konilerine rastlanır.

Doğu Anadolu Fay Hattı Türkiye'nin doğusunda büyük bir kırıktır. Fay, Anadolu Levhası ve Arap Levhası arasındaki sınır boyunca uzanmaktadır.Doğu Anadolu Fay Hattı, Ölüdeniz Çatlağı'nın sonunda Maraş Üçlü Bitişme'sinden başlayarak kuzeydoğu istikametinde işler ve Karlıova Üçlü Bitişme'sinde sona erer ki burada Kuzey Anadolu Fay Hattı ile buluşur.

Türkiye'de Etkili Olan Basınç Merkezleri:

YÜKSEK BASINÇLAR Sibirya Termik Y.B: 60° enlemlerinde oluşmuştur. Türkiye'de kışın etkilidir. Etkili olduğu dönemlerde kışlar çok soğuk ve kar yağışlı geçer. Türkiye'ye Kuzeydoğudan sokulur.

 Asor Dinamik Y.B: 30° enlemlerinden kaynağını alır. Türkiye'de bütün yıl etkilidir. En fazla yazın etkilidir. Etkili olduğu yaz mevsiminin kurak olmasının başlıca sebebidir (Alçalıcı hava hareketinden dolayı). Bu basıncın etkisiyle Ege Kıyıları boyunca kuzeyden esen Etezyen rüzgarı oluşur. Yurdumuza kuzeybatıdan sokulur

ALÇAK BASINÇLAR İzlanda Dinamik A.B: 60° enleminde kaynağını alır. Türkiye'de kışın etkilidir. Etkili olduğu dönemde kışlar ılık ve yağışlı geçer. Kuzeybatıdan sokulur.
Basra Termik A.B: (30° Kuzey) Türkiye'de yazın ekilidir. Yurdumuza Güney Doğu Anadolu Bölgesinden itibaren sokulur ve sıcaklığı artırır. 

Türkiyedeki Akarsuların Özellikleri:

Türkiye’nin yarımada olması ve Kuzey Anadolu – Toros Dağları’nın uzanış biçiminden dolayı akarsularımızın boyları kısadır. Hidroelektrik enerji potansiyelleri yüksektir. Akarsularımızın akış yönü genellikle doğu – batı yönündedir. Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi’nde yatak eğimleri fazla olduğundan buradaki akarsular derin vadiler içinden akmaktadır. Karadeniz Bölgesi’nde yağışlar düzenli ve sürekli olduğundan buradaki akarsular her zaman bol su taşırlar. Marmara Bölgesi’ndeki akarsuların havzaları dar, boyları kısadır. Ege Bölgesi’nde eğim az olduğu için bu bölgedeki akarsular menderesleri meydana getirmişlerdir.

Türkiye'nin Bitki Örtüsü: 

Maki Bitki Örtüsü:

Kısa, bodur ağaç ve çalılardan oluşan makilerdir. Maki bütün yıl boyunca yeşil kalır.Makilerin yükselti sınırı enlemin etkisine bağlı olarak değişir. Akdeniz’de 700 – 800 m, Ege’de 400 – 500 m, Güney Marmara’da ise 250 – 300 m dir. Akdeniz, Ege, Güney Marmarada görülür

Orman Bitki Örtüsü: Sıcaklık ve yağış koşulları orman ve ormanaltı florasının gelişmesini sağlamıştır. Orta Karadeniz'de yıllık yağış miktarı azaldığı için orman örtüsü de zayıflar. Geniş yapraklı , geniş ve iğne yapraklı, iğne yapraklı ve alpin çayırları şeklinde üst bölgelere giderken sıralanır. Karadeniz, Akdeniz, Ege ve Marmaranın Karadenize bakan kısımlarında görülür

Bozkırlar: Ağaçların tahrip edildiği yerlerde havanın yeterince nemli olmadığı için yeterli rejenerasyon (yenilenme) sağlayamadığı için oluşan cılız çalılıklardır. İç Anadolu Bölgesinde, Marmara Bölgesi, Doğu ve Güneydoğu Anadoluda, Ege İç Batı Anadolu kısmında görülür.

Türkiye Fiziki Coğrafyası Öğrenme Çıktıları: 

İnsanlar bu çalışmayla

Türkiye'nin Fiziki Coğrafyası hakkında bilgiler edinecek.

Türkiye'nin yeryüzü şekillerini öğrenecek.

Türkiyeyi etkileyen basınç merkezlerinı bilecek.

Türkiye'deki akarsuların özellikleri hakkında yorum yapabilecek.

Türkiye Fiziki Coğrafyasının resmini çizecek.

Türkiye'deki bitki örtülerini kavrayacak.

Türkiye Fiziki Coğrafya Kaynakçaları:

Gendaş Yayıncılık İlköğretim Orta Atlası(sf 4-5)

Gündüz Eğitim ve Yayıncılık Prof.Dr. Cemalettin Şahin Türkiye Fiziki Coğrafyası Kitabı.

Nobel Akademi Editör Doç.Dr. Meryem Hayır Kanat Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği.

İnkılap Kitabevi Prof.Dr. İbrahim Atalay ve Prof.Dr. Kenan Mortan Türkiye Bölgesel Coğrafyası

Cercis İkiel Makalesi ve Eklenecek Görseller:

Coğrafi Konum: Türkiye'nin coğrafi konumu görseli

Cercis İkiel Türkiye'nin Avupa, Afrika ve Asya arasında olduğu belirtmiştir.

Türkiyenin özel konumu görseli

Balkanlar Kafkaslar Orta Doğu Görseli

Bulgar Sınırı Rezve Deresi:

Yunan Sınırı Meriç Nehri: 212km

Suriye Sınırı: 877 km

Irak Sınırı: 331km

İran Sınırı:454 km Nahcivan Ermenistan Gürcistan Sınırı:610km

Fiziki Coğrafya Özellikleri: Türkiye Fiziki Haritası

Türkiye oldukça yüksek bir coğrafyaya sahiptir. Ortalama yükseltisi 1132m.

Alçak ovaların sayısı az, yüksek yaylalar geniş yer tutar. Türkiye blok halinde orojenik ve epirojenik olaylarla yükselmiştir.

Epirojenez: Yer kabuğunda meydana gelen geniş alanlı alçalma ve yükselme hareketlerine epirojenez denir.

Orojenez, İç kuvvetlerin ortaya çıkma şekillerinden birini ifade eden orojenez terimi dağ oluşumu anlamına gelir.

Alp Sistemi üzerinde yer alan Türkiye'nin makro ve mezo ölçekteki jeomorfolojisi menderes masifinde radyometrik yöntemlerle yapılan taş tayinlerine göre 500 milyon yıllık bir evrimi vardır. Miyosenden sonra 12 milyon yıllık dönemde Türkiye'nin jeomorfolojik özellikleri belirlenmiş.

Alp-Himalaya Sistemi Görseli:

Jeomorfoloji: Yüzey bilimi, yer şekli bilimidir

Afrika Arabistan plakasının kuzeye doğru yer değiştirmesi Tetis Denizi ortadan kaybolmuş, Tetis Denizi içinde bulunan tortulların kıvrılması sonucu Türkiye topraklarının iskeleti oluşmuştur.

Arap Afrika Levhası:

Tetis Denizi:

Dış Kuvvetlerin Etkisi:

Dağlık Alanlar:

Türkiyede dağlar doğu-batı doğrultusunda uzanır. Sıra dağlar ve tek dağlar bulunmaktadır.

Türkiye'de orojenik olaylar sonucu oluşmuş sıra dağlar Kuzey Anadolu, Toroslar, Tortul Kökenli dağlardır.

Istıranca ve Kuzey Anadolu Dağları:

Alp orojenik sisteminin Anadoludaki kuzey kanadını oluşturur. Batıdan doğuya gidildikçe yükselir. Karadenize Paralel olarak uzanır. Istıranca (Yıldız) Dağları ile başlar ilk sırada Canik, Kaçkar Dağları ikinci sırada ise Köroğlu, Ilgaz, Kop, Akdağ, Yalnız Çam olarak devam eder.

Toroslar: Güney kanadı oluşturur. Akdenize paralel uzanıp Zağros dağlarına bağlanır. Bey Dağları, Bolkar , Arnas Cilo

Tortul Kökenliler: Tahtalı, Tecer, Uzunyayla , Munzur

Görselleri:

Faylanmalar: Horst Grabenler Boz Aydın Menteşe

Görselleri:

Volkanikler: Karadağ Karacadağ Erciyes Nemrut Büyük Ağrı

Görselleri:

Ovalar: Tektonik Ovalar-Sübsident özelliktekiler:

Kenarları genellikle eski kütlelerden oluşmuş orta kısımları çukurlaşmış çevreden gelen materyallerle dolmuş ovalar. Tuz Gölü Havzası Çukurova.

Çukurova

Tuz Gölü Havzası

Alüvyal Dolgulu Çöküntü Ovalar: Genellikle büyüklü küçüklü kırık çizgileri boyunca sıralanmış çöküntü alanlardır. Pasinler, Büyük Menderes Gediz ovaları

Pasinler Ovası:

Büyük Menderes Ovası:

Gediz Ovası:

Flüvyal Kökenli Ovalar: Akarsu boyu ovaları ve dağ eteği ovaları. Tercan Ovası

Karstik Kökenli Ovalar: Karstik çukurlar oluşur. Karbonatlı kayaçlar gerekir. Muğla Kestel Korkuteli Ovaları.

Kıyı Ovaları: Hem karasal hem de denizel süreçler etkilidir. Bafra Çarşamba ovaları.

Plato ve Yaylalar: Akarsularla parçalanmış düzlüklerden oluşurlar. 500-2000 metre arasıdır.

Karst Topoğrafyası:

Kalker, jips, kaya tuzu gereklidir. Kestel, Korkuteli, Muğla, Konya, Obruk Platosu

Glasyal Şekiller: Türkiye'de çok yer kaplamaz. Cilo vadi buzulları, Ağrı takke buzulları.

Ağrı Takke Buzulu

Cilo Buzul Vadisi

Tabakalı Yapılar Üzerindeki Topoğrafya Şekilleri: Tortum Gölü

Türkiye'yi Çevreleyen Denizler ve Kıyılar:

Karadeniz: Yüz ölçümü Azak Denizi ile birlikte 496.064 km karedir. Dar olan kıyı şeridi çoğu yerde falezlidir.

Marmara Denizi: Küçük bir iç denizdir Günümüzdeki şeklini neojende meydana gelen dikey tektonik hareketleri ile kazanmıştır. Yüz ölçümü 11.250 km karedir.

İstanbul Boğazı: Karadeniz ile Marmara Denizini bağlar. Deniz seviyesi alçaldığında Treniyen regresyonu sırasında gelişen bir akarsu vadisinin daha sonra Flanderiyen transgresyonu ile yükselen deniz sularının işgali ile oluşmuştur.

Çanakkale Boğazı: Marmara Denizi ile Ege Denizi'ni birbirine bağlar. Bu da eski bir akarsu vadisinin Ege Denizi tarafından işgali sonucunda oluşmuştur

Ege Denizi: Bulunduğu alan Pliyosen sonundan itibaren oluşan faylanmalarla birlikte bloklar halinde parçalanmış çökmeler oluşmuştur. Bunun sonucunda Akdeniz suları ile kaplanmış yüksekte kalan yerler bugün ki adaları oluşturmuştur.

Akdeniz: Büyük bir iç deniz olan akdenizin doğu kesimi Türkiyeyi güneyden çevrelemektedir. Köyceğizden Kemere yüksek falez, Antalya yüksek falez, Manavgat delta, Silifke Mersin arası ria, Amanoslarda yüksek kıyılar.

İklim:

Türkiye Akdeniz makro klima tipinin içindedir. Kış mevsiminde alçak basınç alanı haline geçer. Azor yüksek basıncının güneye kayması Orta ve Doğu Avrupa üzerinde termik nedenlerle basıncın yükselmesi kutbi ve tropikal hava kütlelerinin Akdenize yönelmesine neden olur. Kış boyunca cephesel yağışlara yol açar.

Yaz mevsiminde kutbi cephenin zayıflayarak kuzeye çekilmesi Azor yüksek basıncının kuzeye ilerlemesi ve ekvatoral yüksek basınç sahasının güneydoğuda fazla ısınmış karalar üzerine doğru yer değiştirmesi tropikal hava kütlelerinin etkinliğini arttırır. Yazın sıcak ve kurak bir hava oluşturur.

Türkiyede dağların doğu-batı doğrultusunda uzanmasından dolayı kuzeyden ve güneyden gelen hava kütleleri iç bölgelere sokulamaz. Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında çok belirgin olan sıcaklık, nemlilik ve yağış farklılıkları oluşur.

Yıllık Sıcaklık Dağılışı:

Yıllık Yağış Ortalaması:

Akdeniz İklimi: Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı.

Nemli Akdeniz İklimi: Marmaris Muğla Antalya çevresidir. Kıyılarda don ve kar görülmez. Ocak ayı sıcaklığı 8-10 derece. Temmuz ayı 27-28 derecedir. Yağış 1000-1200mm

Yarı Nemli Akdeniz İklimi: Edremit Körfezinden Bodruma kadar olan kıyılarda görülür. Silifkeden Kilise kadardır. Yağış 600-800mm En soğuk ay 5-8 derece

Karadeniz İklimi: Karadeniz kıyı kuşağında görülür. Yıllık yağış yüksektir. Doğuda 1200mm üzeri , ortada 600-800 mm , batısında 800-1200mm. yaz sıcaklıkları 22-24 derece arasındadır

Yarı Nemli Marmara: Trakyanın iç kesimleri ile Karadeniz kıyısı hariç bütün Marmarada etkilidir. En çok yağış kış mevsiminde olur. Yıllık yağış 500-700 mm arasındadır. En sıcak ay 23-24 en soğuk ay 3-5 derece arasında değişir.

Step iklimi veya Yarı Kurak İklim: İç Batı Anadolu, Göller yöresi, İç Anadolu, Doğu Anadolunun batısı ve Güneydoğu Anadoluyu içine alır.

Yarı Kurak Anadolu İklimi: Kışlar soğuktur. -15 dereceyi geçer. En soğuk ay 0 ile - 30 derecedir. En sıcak ay 20-22 derecedir. En çok yağış ilk bahar en az yağış ise yazdadır. Yağış 350-500mmdir.

Yarı Kurak Güneydoğu Anadolu İklimi: Kışlar daha az soğuk yazlar çok sıcaktır. En sıcak ay 30 dereceyi geçerken en soğuk ay 2 derece civarındadır. Yıllık yağış 500mm nin altındadır.

Karasal Doğu Anadolu İklimi: Kuzey Doğu Anadolu platoları ile Bingöl, Bitlis yörelerini içine alır. Kış mevsimi uzun ve soğuk, kar yağışı fazla, yılın neredeyse yarısında don olayı görülür. Kışın ortalama sıcaklığı 0 derecenin altındadır. Yaz sıcaklığı ise 20 derece civarında seyreder. Yağışlar ilkbaharın sonu ve yaz mevsiminde olur. Kışın kar şeklini alır. Yağış 800-1000mm civarındadır.

Akarsu ve Göller:

Yeraltı Suları: Yüzeyden sızan suların geçirimsiz bir tabaka üzerinde bulunan çanaklı boşluklu tabaklarda birikmesi ile oluşur.

Kaynaklar: Yeraltı sularının yer yüzüne çıkması ile oluşur.

Göller: Tektonik Göller: Van Gölü

Heyelan Gölleri: Tortum Gölü

Kıyı Set Gölleri: Bafa Gölü

Bitkiler:

Karadeniz Bitki Coğrafyası: Yıldız Dağları kuzey yamaçlarından Kuzey Marmara ve Karadeniz Kıyılarını kapsar.

Çalı Kuşağı: Ormanların tahrip edilmesi ile oluşmuşlardır.

Fındık:

Geniş Yapraklı Nemli Ilıman Ormanlar: Kestane

İğne ve Geniş Yapraklı Ormanlar: Sarı Çam

Soğuk Nemli İğne Yapraklı Ormanlar: Kara Çam

Alpin Çayırları:

Akdeniz Bitki Örtüsü Coğrafyası: Marmaranın Güneyi Ege ve Akdeniz Bölgesinde

Akdeniz Kızıl Çam Ormanları:

Maki: Kızılçamların tahrip edildiği yerlerde ortaya çıkar. Keçiboynuzu.

Garig: Makilerin tahrip edildiği yerde oluşur. Diken Çalısı.

İç ve Doğu Anadolu Bitki Coğrafyası: Karasal iklim şartları nedeniyle yazın kuruyan otsu bitkiler.

Topraklar: Zonal, Azonal, İntrazonal topraklar vardır. Toprak oluşumunda en önemli rolü iklim oynar.

Zonal Topraklar: İklim ve bitki örtüsü şartlarına göre oluşmuş topraklardır.

Laterit: Dönenceler arası sıcak-nemli bölge toprağıdır. Kiremit rengindedir. Aşırı yıkanmadan dolayı humus bakımından fakirdir.

Kırmızı Topraklar( Terra-rossa): Akdeniz iklimi bölgesinde kalker üzerinde oluşmuş topraklardır. Demir oksit oranı fazla olduğu için rengi kırmızıdır.

Kahverengi Orman Toprağı: Ilıman okyanus kuşağının humusça zengin toprağıdır.

Podzol Topraklar: Soğuk nemli bölgelerde iğne yapraklı orman kuşağı altındaki topraklardır. Yıkanmadan dolayı mineral bakımından fakirdir.

Tundra Toprakları: Tundra iklimi toprağıdır. Kışın donan toprak yazın bataklık halini alır. Tarıma elverişli değildir.

Kahverengi ve Kestane Renkli Bozkır Toprakları: Orta kuşağın yarı kurak alanlarındaki toprak tipidir. Yağış azlığı nedeniyle kireç derine taşınamaz.

Çernezyom Toprakları: Karasal iklimin yarı nemli topraklarında görülür. Çayır bitki örtüsü altındadır. Zonal toprakların en verimlisidir.

İntrazonal Topraklar: Toprağın oluşmasında ana kayanın cinsi ve yer şekilleri etkili.

Halomorfik Topraklar: Kurak ve yarı kurak bölgelerde suyla erimiş haldeki çeşitli tuz ve karbonatların suyun buharlaşmasıyla toprağın yüzeyinde birikmişlerdir.

Hidromorfik Topraklar: Bataklık alanlarda veya taban suyu seviyesinin yüksek olduğu yerlerde oluşan topraklardır.

Kalsimorfik Topraklar: Yumuşak kireç taşı ve killi kireç taşı depoları üzerinde oluşan topraklardır.

Vertisoller: Eski göl tabanı killi ve kireçli depolar üzerinde oluşan topraklardır.

Redzinaller: Yumuşak kireç taşı üzerinde oluşan topraklar genellikle koyu renkte olup alt kısmında kireç biriktirir.

Azonal Topraklar: Dış kuvvetler tarafından taşınan malzemeler tarafından oluşturulur.

Alüvyal Topraklar: Akarsuların biriktirip taşıdığı topraklardır. Oldukça verimlidirler.

Kolüvyal Topraklar: Dağlık sahalarda eğimli yamaçlar boyunca ufalanan malzemenin dağ eteklerinde birikmesi ile oluşan topraklardır. Bitki örtüsünden yoksun yamaçlarda çözülen malzeme yağmur ve sel suları tarafından taşınarak etekte biriktirilir.

Yamaçlarda aşınma sürekli olursa ince malzemeler sürekli taşındığından geriye sadece iri malzemeler kalır ve buna Litosol Toprak adı verilir.

Regosoller: Volkanlardan çıkan kum boyutundaki malzeme ve akarsuların biriktirdiği depolar veya yamaç eteklerinde kumlu kolüvyal depolar üzerinde oluşan topraklardır.

Lösler: Rüzgarın taşıyıp biriktirdiği topraklardır.

Morenler: Buzulların taşıyıp biriktirdiği topraklardır.